با شنیدن نام کتاب‌هایی چون «شازده کوچولو، شاهزاده و گدا و سپید دندان» ناخودآگاه اولین اسمی که به ذهنمان می‌آید « محمد قاضی» است.
محمد قاضی مترجم برجسته‌ی ایرانی ۱۲ مرداد ۱۲۹۲ در مهاباد چشم به جهان گشود. وی در کتاب خاطرات خود به نام «خاطرات یک مترجم» چنین نوشته اند: پدرم در ابتدا پسری به نام محمد داشت که فوت کرد، سپس دخترش از دنیا رفت، اما به دلیل داشتن علاقه ی زیاد به نام محمد اسم پسر دومش را هم محمد نهاد، اما او نیز فوت کرد. پدر ناامید نشد و نام فرزند سوم را نیز محمد نهاد. این محمد ثالث من هستم که خدا رحم کرد که شهید ثالث نشدم.
محمد قاضی یادگیری زبان فرانسه را در مهاباد و نزد حسین حزنی مکریانی (گیو مکریانی) آغاز کرد. در مهر ماه سال ۱۳۲۰ به استخدام وزارت دارایی درآمد و از ابتدای همان سال با ترجمه‌ی اثر کوچکی از ویکتور هوگو به نام کلود ولگرد پا به عرصه‌ی ترجمه نهاد. بعد از ۱۰ سال نداشتن فعالیت و صرف یک سال و نیم زمان برای جزیره‌ی پنگوئن‌ها از آناتول فرانس فعالیت ترجمه‌ی خود را از سر گرفت.
از آثار مهم ترجمه‌شده ایشان می‌توان «نان و شراب» اینیستا سیلونه، «دن کیشوت» از سروانتس، «آزادی و مرگ» و «در زیر یوغ» را نام برد. وی بیشتر از فرانسوی به فارسی ترجمه می‌کرد. ایشان در ابتدای کتاب زوربای یونانی، خود را زوربای ایرانی خواندند.
محمد قاضي در سحرگاه چهارشنبه ۲۴ دی ۱۳۷۶ در ۸۴ سالگی در تهران درگذشت. روحشان قرین آرامش.
شادیه منظوری
پایگاه اطلاع رسانی انجمن