محمدرضا اربابی؛ رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران در نشست خبری چهارمین دوره جشن ملی مترجمان ضمن تشریح برنامه‌های این رویداد فرهنگی از تفاوت‌های این دوره از جایزه با دوره‌های قبل خبر داد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست خبری چهارمین دوره جشن ملی مترجمان عصر امروز شنبه (7 مهر‌ماه) با حضور محمدرضا اربابی؛ رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران، افشین شحنه‌تبار؛ مدیر انتشارات شمع و مه و اصغر نوری؛ مترجم در سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار شد.
مترجمان همیشه زیر سایه نویسندگان بوده‌اند
اربابی با اشاره به تاسیس انجمن صنفی مترجمان استان تهران در سال 1393 بیان کرد: یکی از دغدغه‌های اصلی انجمن، ارتقاء جایگاه اجتماعی مترجمان بوده چراکه هرچند حداقل در کلام مورد توجه بوده‌اند اما بیشتر زیر سایه نویسنده‌ها قرار داشته‌اند.
وی افزود: مهر‌ماه سال 1394 نخستین دوره جشن ملی مترجمان با استقبال قابل‌توجه مترجمان، برگزار شد، بنابراین انجمن خود را موظف می‌داند تا برگزاری این جشن تداوم داشته باشد. انتخاب کارآفرین برتر حوزه ترجمه، پژوهشگر فعال حوزه ترجمه، فعالان فناوری‌های ترجمه و همچنین تجلیل از پیشکسوتان ترجمه از‌جمله نتایج برگزاری جشن ملی ترجمه از سوی انجمن صنفی مترجمان است. امسال روز جهانی مترجمان براساس تقویم شمسی برابر با هشت مهر‌ماه است.
تفاوت‌های چهارمین دوره جشن ملی مترجمان
رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران با بیان این مطلب که چهارمین دوره جشن ملی مترجمان با تفاوت‌هایی برگزار می‌شود، گفت: امسال، کارگروه ویژه‌ای برای برگزاری چهارمین دوره جشن ملی از بخش خصوصی براساس اهداف تعیین شده تشکیل شده است. نخستین تفاوت این دوره مربوط به طراحی «جایزه جهانی ترجمه ایران» است، امید‌واریم این رویداد سال‌های آتی نیز ادامه داشته باشد.
اربابی در تشریح شکل‌گیری جایزه جهانی ترجمه ایران افزود: انجنن در بدو تاسیس به موضوع ترجمه آثار ایرانی به زبان‌های دیگر توجه داشته است. فرهنگ و ادبی ایران، از ظرفیت‌های بین‌المللی قابل توجهی برخوردار است و برای احصاء این ظرفیت‌ها به استاندارد‌سازی فعالیت‌ها نیاز داریم.
وی ادامه داد: «مترجم محبوب من» نیز امسال به جشن ملی مترجمان افزوده شده است. هدف طراحی این بخش مشارکت مخاطبان در این رویداد است. برای انتخاب مترجم محبوب، مترجمان به گروه بالای 50 سال و زیر 50 سال تقسیم شده‌اند و از این میان تعدادی، نامزد داوری مردم می‌شوند.
رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران گفت: بخش دیگر انتخاب کارآفرین برتر حوزه ترجمه است. خدمات ترجمه از سوی موسسات فرهنگی متنوعی ارائه می‌شود و انجمن نیز از بدو تاسیس محدودیت‌هایی را برای فعالیت‌های غیر مجاز ایجاد کرد تا کسب‌و‌کار‌های مجاز و زمینه اشتغال بیش از سه هزار دانش‌‌آموختگان رشته‌های زبان‌های خارجی و ترجمه فراهم شود. برای تحقق این هدف، انجمن با دفتر توسعه کارآفرینی وزارت کار همکاری می‌کند.
به گفته اربابی، یکی از ملاک‌های انتخاب مراکز کارآفرینی، تعداد بیمه‌‌شدگان این مراکز است. نوآوری‌‌ها، موفقیت‌ها و فناوری‌ها از دیگر ملاک‌های این انتخاب تعیین شده است. براساس تعامل انجمن با صندوق کارآفرینی جایزه کارآفرین برتر سال 97 یک فقره تسهیلات قرض‌الحسنه 10 میلیون تومانی خواهد بود.
همکاری بنیاد سعدی با انجمن صنفی مترجمان
اربابی، درباره جایزه جهانی ترجمه بیان کرد: برگزاری این رویداد با توجه به افزایش نرخ ارز بسیار دشوار است. بنابراین تلاش می‌کنیم جایزه درخوری در شان کشورمان برگزار شود. بنیاد سعدی برگزاری دو هفته فرصت مطالعاتی در ایران را برای برگزیدگان تقبل کرده است.
وی افزود: چهار ملاک برای انتخاب مترجم برتر حوزه جایزه جهانی تعیین شده است. کیفیت ترجمه، کیفیت تولید، کیفیت توزیع و میزان تاثیر‌گذاری و بازخورد در فرهنگ کشور مقصد را معیار انتخاب قرار داده‌ایم.
آغاز رای گیری مردمی از 14 مهر‌ماه
رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران گفت: امید‌واریم رای گیری برای انتخاب «مترجم محبوب من» شنبه هفته آینده 14 مهر‌ماه آغاز شود. جشن ملی مترجمان 18 آبان‌ماه در فرهنگسرای اندیشه برگزار می‌شود. همزمان با برگزاری آیین اختتامیه از پیشکسوتان حوزه ترجمه و مترجم زبان اشاره، فاطمه آقامحمدی نیز تجلیل می‌شود. از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حضور دراین رویداد به‌‌طور رسمی دعوت می‌کنیم.
اربابی درباره تامین منابع مالی برگزاری جشن روز ملی ترجمه افزود: طی سه سال گذشته، به غیر از کمک‌های مردمی، منبع مالی دیگری از انجمن حمایت نکرده است. هزینه برگزاری سومین جشن برابر با 11 میلیون تومان شد و پیش‌بینی می‌شود چهارمین جشن با هزینه 50 میلیون تومانی برگزار شود.
وی با تاکید بر تلاش انجمن برای تامین هزینه‌های برگزاری جشن گفت: تلاش انجمن برای برگزاری جشن روزملی ترجمه با بودجه داخلی نافی مسئولیت دستگاه‌‌های دولتی نیست.
اربابی درباره بیمه مترجمان گفت: سال گذشته موضوع بیمه مترجمان را از دو کانال نخست صندوق اهل قلم و هنرمندان پیگیری کردیم و به موازات آن با سازمان تامین اجتماعی نیز مذاکراتی داشتیم. راه نخست هنوز به نتیجه نرسیده است. نتایج تشکیل تعاونی مسکن نیز همزمان با آیین اختتامیه اعلام می‌شود. هنوز درصد قابل توجهی از مترجمان که البته فقط جوانان نیستند بیمه نشده‌اند. به‌عنوان مثال مترجم سرشناسی مانند نجف دریا‌بندری بیمه نیستند. با تلاش‌های انجمن مشکل بیمه این مترجم کشورمان در حال رفع شدن است.
انجمن به تنهایی قادر به بیمه کردن مترجمان نیست
به گفته وی، انجمن به تنهایی قادر به رفع مشکل مترجمان نیست و کمک دولت را می‌طلبد. شرکت تعاونی خدمات ترجمه انجمن تاسیس شده که امید‌واریم از این طریق بتوانیم مترجمان را بیمه کنیم.
شحنه‌تبار در ادامه این نشست درباره برگزاری جایزه جهانی ترجمه گفت: برگزاری این جایزه اتفاق مهمی است چراکه در حوزه ترجمه معکوس از فارسی به سایر زبان‌ها به اصطلاح دستمان خالی است.
وی با اشاره به تلاش شخصی‌اش در زمینه شناسایی مترجمان خارجی مسلط به زبان فارسی افزود: برگزاری جایزه جهانی ترجمه زمینه شناسایی و کشف مترجمان خارجی آشنا با زبان فارسی را فراهم می‌کند.
این فعال حوزه نشر ادامه داد: طی سال‌های گذشته فعالیت‌های قابل توجهی مانند طرح گرنت و تاپ دنبال شده اما چندان موثر نبوده است. دلیل اصلی این موضوع نیز بی‌توجهی به ترجمه ادبیات داستانی است. مترجم ایرانی توانمند است اما شخصا ترجیح می‌دهم با مترجم خارجی آشنا با زبان فارسی همکاری کنم. برای ترجمه معکوس آثار نویسندگان ایرانی با 15 مترجم همکاری می‌کنم.
به گفته وی، همکاری بنیاد سعدی با انجمن صنفی مترجمان در برگزاری دوره مطالعاتی برای برگزیدگان جایزه جهانی ترجمه، ویژه ادبیات کودک و نوجوان، زبان انگلیسی و آثار منتشر شده طی پنج سال اخیر است. هیات داوران بین‌المللی این بخش آثار چهار نامزد را بررسی می‌کنند.
اعتماد مخاطب به مترجم نویسنده را مشهور می‌کند
نوری در ادامه این نشست درباره دلایل «انتخاب مترجم محبوب من» گفت: بسیاری از کشور‌ها برای انتخاب مجلات و کتاب برتر از مشارکت مردمی استفاده می‌کنند. چه بخواهیم و چه نخواهیم اینکه کدام مترجم کتابی را ترجمه کرده بر میزان فروش تاثیر‌گذار است. میزان اعتماد مخاطب به مترجم موجب معرفی نویسنده نیز می‌شود. گلِ فروش زمانی اتفاق می‌افتد که مخاطب، نویسنده و یا مترجم را می‌شناسد.
وی افزود: برای سازماند‌هی بهتر این رویداد از جشن ملی مترجمان، تعدادی از مترجمان بالا و یا پایین‌تر از 50 سال از طریق سایت انجمن صنفی معرفی می‌شوند و مردم از بیان این افراد دست به انتخاب می‌زنند. یکی از معیار‌های اصلی در تعیین مترجم این است که مترجم کمتر از 10 اثر در کارنامه نداشته باشد. مشورت‌ها برای انتخاب مترجمان ادامه دارد.