⇔رونمای از هفده اثر ترجمه شده به زبان های انگلیسی ، اردو، اسپانبولی ،عربی ،روسی وارمنی به همت مرکز ترجمه حوزه هنری با حضور مترجمان برجسته طرح ]نماینده موسسه فرهنگی اکو ،مقامات حوزه هنری ، رییس انجمن صنفی مترجمان تهران و بسیاری از چهره های فرهنگی کشور
حسینجانی: در راه ترجمه آثار ادبی انقلاب امیدوارانه پیش می‌رویم/ آرمین: با فرهنگ بومی می‌توانیم به ادبیات جهانی نفوذ كنیم
سعیده حسینجانی مدیر مركز ترجمه حوزه هنری گفت: ما در راه ترجمه آثار ادبی انقلاب اسلامی امیدوارانه پیش می‌رویم و دغدغه ما این است كه آثار با ترجمه‌ای ارائه شود كه از حیثیت ادبی خود اثر دفاع كند.
به گزارش ستاد خبری هفته هنر انقلاب، 15 محصول محصول فعالیت یك سال گذشته مركز ترجمه حوزه هنری در برنامه‌ای به نام «ترجمان مهر» عصر امروز چهارشنبه 25 فروردین و در ششمین روز هفته هنر انقلاب اسلامی در سالن تماشاخانه مهر حوزه هنری رونمایی شد.
بنا بر این گزارش، در این مراسم دكتر سعیده حسینجانی، دكتر علیرضا قزوه، پروفسور افتخار حسین عارف، دكتر فاضل نظری، سیدعلی موسوی گرمارودی، محمدرضا سرشار، دكتر نجمه شبیری، راضیه تجار، منیژه آرمین، دكتر فرزانه اعظم لطفی، محمدرضا بایرامی، دكتر عزیز مهدی حضور داشتند.
سعیده حسینجانی مدیر مركز ترجمه حوزه هنری در ابتدای این برنامه رونمایی با اشاره به 15 كتاب این مركز، گفت: این محصولات حاصل یك سال فعالیت مركز ترجمه هستند و تلاش ما و همكاران‌مان در مركز، تولید محتوایی فاحر و پیراسته است. از هر شاعر و نویسنده‌ای در این مجموعه دو یا سه اثر انتخاب شده است و آثار ترجمه شده در حوزه‌های شعر، رمان، داستان كوتاه، آنتولوژی و نقدو نظر است.
حسینجانی با اشاره به این كه ما در این راه امیدوارانه پیش می‌رویم، ادامه داد: یكی از بخت‌های ما این بود كه مترجمان ما شاعر هم بودند و نهایت كوشش خود را در این راستا انجام دادند. در مراحل ویراستاری، چاپ و توزیع از خود اهالی ترجمه استفاده كردیم. دغدغه این بود كه ترجمه‌ای را انتخاب كنیم كه از حیثیت ادبی خود دفاع كند.
در ادامه این مراسم، سیدعلی موسوی گرمارودی شاعر گفت: این سعادت را داشتم كه از حدود 30 سال قبل كارهایم به زبان ایتالیایی و روسی و به خط لیریك برگردانده و ترجمه شد. خودم این افتخار را دارم كه مترجم قرآن، صحیفه سجادیه و نهج البلاغه بودم. او در ادامه قطعه شعری را با مطلع «ای هوش آنان كاندرین دنیای بد/عمر را در كار خوب مهربانی كردند» خواند.
قزوه: «فرنگیس»، «دا» و «دختر شینا» باید به زبان‌های دیگر ترجمه شوند
علیرضا قزوه مدیر مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در ادامه درخصوص آثار و كتاب‌های موجود گفت: این جلسه برای رونمایی از 17 اثر برگزار می‌شود و تعداد تكمیل شده این مجموعه بیشتر است و بسیاری از آثار در دست انتشار هستند. خانم شبیری آثار را به اسپانیایی و آقای وارانت آثار را به ارمنی ترجمه كردند. ترجمه كتاب‌ها به زبان استانبولی و كردی نیز در حال آماده سازی است. این مجموعه كارهایی است كه نیازمند یك دوره 40 ساله برای نشان دادن فرهنگ‌مان هستیم.
قزوه ادامه داد: ادبیات ما نسبت به كشورهای سطح اول جهان چیزی كم ندارد. زبان اردو باید جدی گرفته شود و ما در این زمینه غفلت كردیم كه نتوانستیم طی این سال‌ها با همسایه‌های خود با این زبان تكلم كنیم. یك میلیارد جمعیت به زبان اردو صحبت می‌كنند و ما هیچ قدمی در این رابطه برنداشته‌ایم.
مدیر مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری توضیح داد: رضا امیرخانی و محمدرضا سرشار در این زمینه تلاش كردند اما مركز منسجمی برای ارائه آثار نبوده است. یكی از اولویت‌های جدی ما امسال می‌تواند پرداختن به موضوع ترجمه باشد. بسیاری از آثار سلمان هراتی، قیصر امین پور، سهراب سپهری و فروغ فرخ‌زاد در كشورهای همسایه مورد استقبال قرار گرفته است.
وی افزود: این مجموعه‌ها می‌تواند ادامه دار باشد و تكمیل شود. حدود 20 الی 30 كتاب منتشر شده كه امكان برگزاری جلسات نقدوبررسی برای همه آنها وجود دارد. كتاب «فرنگیس» درباره ادبیات دفاع مقدس، «دا» و «دختر شینا» باید به زبان‌های دیگر ترجمه شود و همه آنها خواهان دارند. همچنین مجموعه‌ای از شعر معاصر را انتخاب و برای همكارانم در لاهور فرستادم كه از آن استقبال خوبی شد.
قزوه با بیان اینكه صاحب ادبیات بالنده و رشید هستیم، گفت: این ادبیات حاصل تأمل سه دهه كار است و این بخشی از فعالیت‌هایی است كه باید انجام شود تا به مكتب و سبك ادبی انقلاب اسلامی برسیم. به نظرم به این مكتب و سبك رسیده‌ایم و تنها نیازمند ترجمه و معرفی آن هستیم.
رئیس موسسه فرهنگی اكو: شعر معاصر ایران كمتر ترجمه شده است
در ادامه این مراسم پرفسور افتخار حسین عارف رئیس موسسه فرهنگی اكو گفت: شاعران نوعی از بیماران به این معنی به حساب می‌آیند كه نمی‌توانند مقابل بدی‌ها سكوت كنند. تمام عمرم را صرف شعر خواندن كردم و شعر كلاسیك ایران را می‌شناسم اما شعر معاصر كم ترجمه شده و كمتر آن را می‌شناسند.
رئیس موسسه فرهنگی اكو ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب كشورهای غربی نسبت به ادبیات نظر خوبی نداشتند و در كتابخانه‌های بزرگ كشورهای خارجی علیه انقلاب اسلامی كتاب‌های بسیاری یافت می‌شد. وقتی به ایران آمدم، متوجه شدم علیرضا قزوه این را درك كرده است كه تا خودمان ادبیات‌مان را به كشورهای دیگر معرفی نكنیم، امكان انتشار ندارد.
وی افزود: اولین كتاب در ایران ترجمه گزیده شعر معاصر ایران به زبان هندی بود كه در هندوستان به چاپ رسید و از آن استقبال شد. شاعران از زمان نیما تا شعر معاصر در این كتاب حضور داشتند. وقتی متوجه آثار بانوان ایرانی شدم، در جهان به خوبی این شعرها كمتر دیدم. در اكثر نقاط دنیا برای ترجمه كار می‌شود اما بیشتر برای درآمدزایی است. مترجم باید به هر دو زبان تسلط كامل داشته باشد.
رئیس موسسه فرهنگی اكو عنوان كرد: باید اولویت كتاب‌هایی كه می‌خواهیم ترجمه كنیم با زبان سازمان ملل باشد. اگر به انگلیسی ترجمه شود، در آن واحد امكان ترجمه به عربی نیز وجود داشته باشد. كار دیگر این است كه 10 كتاب در حوزه دفاع مقدس باید ترجمه شود و نباید بترسیم و حرف خود را به مردم برسانیم. ترجمه كتاب«دا» را دیدم و گفتند ایراداتی دارد اما اشكالی ندارد و این كتاب را در شهرهای كوچك پاكستان مردم می‌خوانند.
در ادامه این مراسم با حضور علیرضا قزوه، محمدرضا سرشار، راضیه تجار و سیمین دخت وحیدی از پرفسور افتخار عارف به خاطر تلاش در زمینه گسترش ادبیات فارسی و توسعه اشتراكات بین كشورهای همسایه تقدیر شد.
شبیری: نیازمند معرفی ایران هستیم
نجمه شبیری استاد دانشگاه دیگر سخنران این مراسم بود. او گفت: به شدت خودمان و ایران را باور دارم. چندین سال خارج از كشور زندگی می‌كردم اما به دلیل اینكه به خودم و تفاوت‌هایی كه با دیگران داشتم، معتقد بودم، پیشرفت كردم. به نظرم اگر مدل خودمان لباس بپوشیم و حرف بزنیم، پیشرفت می‌كنیم. به ایرانی بودنم افتخار می‌كنم و فكر می‌كنم نیازمند معرفی ایران هستیم.
سرشار: مترجمان متعهد سفیران فرهنگی ما هستند
محمدرضا سرشار نویسنده انقلاب اسلامی در بخش دیگری از این مراسم رونمایی به ایراد سخن پرداخت. او در بخشی از سخنان خود گفت: مترجمان متعهد و رایزنان فرهنگی آگاه، سفیران فرهنگی ما در كشورهای مختلف هستند و به اندازه خود نویسنده در ترویج فرهنگ سهم دارند.
آرمین: با فرهنگ بومی می‌توانیم به ادبیات جهانی نفوذ كنیم
منیژه آرمین مدرس و عضو هیأت علمی دانشگاه نیز در ادامه مراسم گفت: اهمیت ترجمه در جهانی شدن ادبیات است. ضرورت این موضوع بسیار احساس می‌شود چون هنر و ادبیات خیلی بیشتر از سیاست انسان‌ها را به یكدیگر نزدیك می‌كند. اولین رمان كه خواندم یك كتاب ترجمه بود و قبل از آن تنها داستان كودكانه خوانده بودم. تا آن زمان فكر می‌كردم تمام دنیا، عبارت از كوچه و خیابان ماست و باورم نمی‌شد كه دنیا بزرگ‌تر از این باشد.
آرمین ادامه داد: شكی نیست ادبیات كهن ما بسیار غنی است و بهترین داستان های منظوم را در ادبیات داریم و اگر كسی شروع می‌كند به نظر می‌رسد، هیچ پایانی برای آن نیست. با تمام علاقه‌ای كه به متون كهن دارم، باید بپذیریم كه ادبیات داستانی به معنای امروزی بعد از مشروطیت در ترجمه آثار ادبی غربی به وجود آمد.
وی افزود: ما فقط از لحاظ ترجمه ادبیات داستانی هزارویكشب را داشتیم كه از عربی به فارسی ترجمه شده بود. ترجمه آثار ایرانی بعد از ظهور اسلام در اسپانیا به وجود آمد و منشا آثار مهمی بود. كمدی الهی دانته یكی از چند كتاب مهم ادبیات غرب از لحاظ محتوایی است و موضوع آن تجسم بهشت و برزخ و دوزخ است و بسیاری درباره آن نظر دادند و بسیاری معتقدند دانته بعد از تبعید، از ترجمه كتاب‌های ارداویراف‌نامه، معراج نامه و سیرالعباد الی المعاد تأثیر گرفته است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه خاطرنشان كرد: خیلی می‌شنویم كه طوری بنویسید كه زبان‌مان بین‌المللی باشد اما این برعكس است و باید فرهنگ ما بومی باشد و تنها از این شیوه می‌توانیم به ادبیات جهانی نفوذ كنیم. در ادبیات داستانی باید شخصیت‌های ما ایرانی باشد و شخصیت ها را باید در شرایط خود قرار دهیم تا جهانی شود.
تجار: بعد از انقلاب زنان در ادبیات جسارت پیدا كردند
در ادامه این مراسم راضیه تجار نویسنده انقلاب با بیان اینكه امروز رویاهای كودكی من با واژه‌ها به حقیقت پیوسته است، گفت: سال گذشته خانم حسینجانی از ترجمان مهر صحبت كرد و از من خواست كه كارهایی را ترجمه كنند. به تمام كسانی كه آثارشان در این مجموعه حضور دارد، تبریك می‌گویم. بعد از انقلاب زنان به اندازه زیادی جسارت پیدا كردند به اندازه‌ای كه كه امروز 90 درصد حاضران در كلاس داستان‌ام زنان هستند.
لطفی: ترجمه بهترین ابزار برای دریافتن خود است
فرزانه لطفی عضو هیأت علمی زبان اردو و عضو شورای ترجمه نیز گفت: همه اساتید فرهنگی از فرار مغزها می‌ترسند اما به نظرم جا انداختن این مسأله برای دانشجوی امروز سخت است. ترجمه، ابزاری است كه می‌تواند فرهنگ غنی ایران را منتقل كند. اول باید بدانیم خودمان چه ماهیتی داریم و نیازمند خودشناسی هستیم و بعد اقدام به ترجمه كنیم. متأسفانه برخی از بزرگان فرهنگ ما هنوز كشورمان را نمی‌شناسند اما مردم اردو شیفته زبان فارسی هستند.
وی عنوان كرد: فكر می‌كنم مركز ترجمان مهر و دانشكده علامه طباطبایی باید به صورت گروهی درباره فرهنگ‌های از بین رفته صحبت كنند و نوعی بازبینی صورت گیرد كه بدانیم در كجا قرار داریم. ترجمه بهترین ابزار برای دریافتن خودمان است.
یوسفی: این كتاب‌ها معرف شعر سرزمین‌مان به جهان است
فریبا یوسفی نیز در ادامه این مراسم رونمایی گفت: این كتاب‌ها معرف شعر سرزمین‌مان به جهان است و در حال حاضر ماكت‌ها آماده شده است. برای بازنگری شعرهایم آماده‌ام چراكه به واسطه شعرها قرار است معرفی شوم. وی سپس قطعه شعری با این مطلع خواند: چه محشری پس از آن مرگ باغبان كرده است/ به دست معجزه از خاك ارغوان كرده است
نظری: ترجمه فرهنگ ایران اسلامی به زبان‌های دیگر یك ضرورت است
در ادامه فاضل نظری شاعر و معاون هنری حوزه هنری با بیان اینكه سعیده حسینجانی در مركز ترجمه حوزه هنری زحمات زیادی كشیده است، گفت: ضرورت دارد فرهنگ ایران اسلامی به زبان‌های دیگر ترجمه شود و وقتی به نام ایران بر می‌خوریم دوست داریم در یك منظومه معرفتی ایران را با سرمایه فرهنگی آن بشناسیم.
فاضل نظری در ادامه چند بیت از اشعار خود را خواند: هرچه آیینه به توصیف كند نشد/ آه، تصویر تو هرگز به تو مانند نشد/ گفتم از قصه عشقت گرهی باز كنم/ به پریشانی گیسوی تو سوگند نشد
كاكایی: نهضت ترجمه در كشورهای هم‌كیش ما هم ایجاد شود
عبدالجبار كاكایی شاعر انقلاب نیز با بیان اینكه این صحبت و تلاش‌ها نشانه مظلومیت ادب فارسی است و با امیدواری نسبت به اینكه نهضت ترجمه در كشورهای هم‌كیش ما به وجود آید، شعر زیر را خواند:
این روزها به هرچه گذشتم كبود بود/ هر سایه ای كه دست تكان داد، دود بود/ این روزها ادامه ی نان و پنیر وچای/ اخبار منفجر شده ی صبح زود بود/ جز مرگ پشت مرگ خبرهای تازه نیست/ محبوب من چقدر جهان بی وجود بود
در ادامه عزیز مهدی شاعری از هند نیز شعری را با این مطلع خواند: صلایی آشنا دارد، مرا از دور می خواند/ دو چشمش بیتی از آن مستی مستور می‌خواند
شعرخوانی مصطفی علی پور حسن ختام برنامه بود و پس از مراسم رونمایی از 15 محصول مركز ترجمه حوزه هنری با عنوان «ترجمان مهر» رونمایی شد.
برای رونمایی از كتاب ها فاضل نظری، علیرضا قزوه، پرفسور، افتخار عارف، عبدالجبار كاكایی، راضیه تجار، محمدرضا سرشار، منیژه آرمین، نجمه شبیری، سعیده حسین جانی، مصطفی علی پور و جمعی از اساتید و فرهنگ دوستان روی سن آمدند تا عكسی به یادگار بگیرند.
15 كتابی كه در مراسم «ترجمان مهر» رونمایی شدند عبارتند از:
1ـ نقش‌های رنگ‌رنگ، ترجمه گزیده شعر شاعران معاصر ایران به زبان اردو (انتخاب: دكتر علیرضا قزوه، مصطفی علی‌پور، محمّدجواد آسمان، ترجمه: احمد شهریار) به دو صورت دوزبانه و تك‌زبانه.
2ـ آنتولوژی شعر معاصر ایران، ترجمه گزیده شعر شاعران معاصر ایران به زبان فرانسه (انتخاب: دكتر علیرضا قزوه، مصطفی علی‌پور، محمّدجواد آسمان، ترجمه: فریده مهدوی دامغانی)
3ـ شعر مدرن ایران، ترجمه گزیده شعر شاعران معاصر ایران به زبان انگلیسی (انتخاب: دكتر علیرضا قزوه، مصطفی علی‌پور، محمّدجواد آسمان، ترجمه: دكتر عزیز مهدی)
4ـ قرار ما نزد این شعر، ترجمه گزیده شعر شاعران معاصر ایران به زبان عربی (انتخاب: دكتر علیرضا قزوه، مصطفی علی‌پور، محمّدجواد آسمان، ترجمه: موسی بیدج)
5ـ دریایی به گستره زندگی، ترجمه گزیده شعر شاعران معاصر ایران به زبان تركی آذری (انتخاب: دكتر علیرضا قزوه، مصطفی علی‌پور، محمّدجواد آسمان، ترجمه: وحید طلعت) با دو رسم‌الخط تبریز و باكو.
6ـ دختران حوّا، ترجمه گزیده شعر زنان شاعر معاصر ایران به زبان اردو (انتخاب: فریبا یوسفی، ترجمه: احمد شهریار)
7ـ فانوس یادها، ترجمه گزیده داستان‌های كوتاه زنان نویسنده معاصر ایران به زبان عربی (انتخاب: راضیه تجّار، ترجمه: حوراء میلانی)
8ـ من او، ترجمه رمان «منِ او» به زبان عربی (نوشته: رضا امیرخانی، ترجمه: محمّدجواد علی، عقیل خورشا)
9ـ قصّه‌های سبلان، ترجمه دو داستان نوجوان «كوه مرا صدا زد» و بر لبه پرتگاه» در یك مجلّد به زبان عربی (نوشته: محمّدرضا بایرامی، ترجمه: أمل إبراهیم)
10ـ فرنگیس، ترجمه «خاطرات فرنگیس حیدرپور» به زبان انگلیسی (خاطره‌نگار: مهناز فتاحی، ترجمه: مهدی محمّدی)
11ـ اگر بابا بمیرد، ترجمه داستان نوجوان «اگر بابا بمیرد» به زبان روسی (نوشته: محمّدرضا سرشار؛ رضا رهگذر، ترجمه: دكتر آنا برزینا)
12ـ اگر بابا بمیرد، ترجمه داستان نوجوان «اگر بابا بمیرد» به زبان اسپانیایی (نوشته: محمّدرضا سرشار؛ رضا رهگذر، ترجمه: دكتر نجمه شبیری)
13ـ اگر بابا بمیرد، ترجمه داستان نوجوان «اگر بابا بمیرد» به زبان هندی (نوشته: محمّدرضا سرشار؛ رضا رهگذر، ترجمه: دكتر عزیز مهدی)
14ـ اگر بابا بمیرد، ترجمه داستان نوجوان «اگر بابا بمیرد» به زبان انگلیسی (نوشته: محمّدرضا سرشار؛ رضا رهگذر، ترجمه: دكتر عزیز مهدی)
15ـ اگر بابا بمیرد، ترجمه داستان نوجوان «اگر بابا بمیرد» به زبان اردو (نوشته: محمّدرضا سرشار؛ رضا رهگذر، ترجمه: احمد شهریار).