رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران در دومین جشن ملی مترجمان گفت که هدف اصلی ما در این انجمن، تغییر شرایط رفاهی مترجمان است، چراکه باید اقداماتی انجام شود تا مترجمان شرایط بهتری برای زندگی داشته باشند. همچنین علیرضا قزوه در این آیین عنوان کرد که یادگیری ادبیات به مترجم کمک می‌کند تا بهتر بتواند پیام‌ها را انتقال دهد، بنابراین یادگیری ادبیات برای مترجمان از نان شب هم واجب‌تر است.
⇔به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دومین جشن ملی مترجمان با محوریت تجلیل از پیشکسوتان ترجمه کشور، عصر امروز (چهارشنبه ۷ مهرماه) در تالار روح‌الامینی مجموعه باغ نگارستان برگزار شد.
محمدرضا اربابی، رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران در ابتدای این نشست گفت: سال 89 به مناسبت روز جهانی ترجمه نشستی با حضور اساتید برگزار و مقدماتی فراهم شد تا در اسفندماه سال 93 انجمن مترجمان شهر تهران به‌عنوان یک انجمن صنفی، فعالیت‌های خود را آغاز کند. امروز 18 ماه از راه‌اندازی انجمن می‌گذرد و با تلاش دوستان و اساتید این انجمن در این زمان خدمات ارزشمندی را ارائه داده است.
وی ادامه داد: انجمن با 16 وظیفه اصلی شکل گرفت و این 16 محور مشکلاتی بود که در جلسات آسیب‌شناسی ترجمه بیان شده بود. در این 18 ماه، 15 نشست در حوزه‌هایی مانند نقد ترجمه، آموزش ترجمه، ترجمه شفاهی و کسب‌وکار ترجمه برگزار کردیم و این تنها بخشی از اقدامات ما بوده است.
رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران با اشاره به بازار آشفته ترجمه اظهار کرد: امروز از طریق دانشگاه‌ها، مراکز آموزش زبان و دوره‌های مترجمی، افراد زیادی وارد بازار ترجمه می‌شوند، اما به دلیل نبود سازوکار مناسب، تعداد کمی در این بازار موفق می‌شوند، چراکه آموزش کامل نمی‌بینند و نمی‌توانند در بازار دوام بیاورند.
وی افزود: اکثر مترجمانی که از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند، دنبال کار می‌گردند، اما ناشران به آن‌ها اعتماد نمی‌کنند، به همین دلیل ما به دنبال حل این مشکل بودیم و طرح مترجمان نوقلم را راه‌اندازی کردیم و به‌زودی 50 عنوان کتاب از این مترجمان جوان منتشر خواهد شد.
وضعیت رفاهی مترجمان باید تغییر کند
اربابی در توضیح چگونگی تامین منابع مالی این انجمن گفت: بالاترین سرمایه این انجمن، حضور اساتیدی است که در انجمن عضو هستند و از ما حمایت می‌کنند، چراکه ما از هیچ نهادی بودجه نمی‌گیریم و انجمن از طریق حق عضویت اعضا اداره می‌شود. البته ما در این 18 ماه با نهادها و دانشگاه‌های مختلفی همکاری داشته‌ایم و همین همکاری‌ها باعث شده که میزان هزینه‌ها به شدت کاهش پیدا کند.
رئیس انجمن صنفی مترجمان تهران ادامه داد: هدف اصلی ما در این انجمن، تغییر شرایط رفاهی مترجمان است، چراکه این قشر شرایط مناسبی ندارند و باید اقداماتی انجام شود تا مترجمان شرایط بهتری برای زندگی داشته باشند. این مشکلات یک‌روزه قابل حل نیست و من امیدوارم که رفته‌رفته این مشکلات کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به روز جهانی ترجمه اظهار کرد: درست است که 30 سپتامبر به‌عنوان روز جهانی ترجمه در تقویم ثبت شده، اما ما به دنبال روز ملی ترجمه هستیم. پیگیری‌های لازم انجام شده و انشالله به‌زودی این روز در تقویم ثبت خواهد شد.
بنیانگذار انجمن صنفی مترجمان تهران افزود: انجمن صنفی مترجمان تهران امروز مانند یک نسیم است، اما امیدواریم که با تلاش و همت دوستان، این نسیم به یک طوفان بزرگ تبدیل شود و مشکلات را از سر راه مترجمان بردارد.
یادگیری ادبیات برای مترجمان از نان شب هم واجب‌تر است
علیرضا قزوه نیز که از سخنرانان این نشست بود، گفت: در هفت سالی که به‌عنوان سرباز انقلاب در خارج از ایران فعالیت می‌کردم، با همکاری دوستان گزیده‌هایی از شعر معاصر (بعد از نیما) را به زبان‌های گوناگون ترجمه کردیم تا این اشعار باعث انتقال فرهنگ ایرانی - اسلامی به سایر کشورها شود.
وی ادامه داد: در انتخاب این اشعار تنها نگاهی ادبی داشتیم و با شعرها حزبی و سیاسی برخورد نکردیم. برخی از این کتاب‌ها در گذشته منتشر شده و برخی دیگر در دست چاپ است.
مدیر دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری با اشاره به ضرورت یادگیری ادبیات اظهار کرد: یادگیری ادبیات به مترجم کمک می‌کند تا بهتر بتواند پیام‌ها را انتقال دهد، بنابراین یادگیری ادبیات برای مترجمان از نان شب هم واجب‌تر است. مترجمی کار بسیار سختی است و مترجمان باید نسبت به کارشان متعهد باشند، چراکه گاهی با انتخاب یک کلمه نامناسب یک متن ارزشمند به طنز تبدیل می‌شود.
نجمه شبیری که از مترجمان برجسته کشورمان است نیز در این نشست در سخنانی کوتاهی گفت: در کشورهای اروپایی نویسندگان از احترام بسیار زیادی برخوردار هستند. برای مثال 25 یورو از ما می‌گیرند تا در خانه ویکتور هوگو را باز کنند و ما داخل خانه را ببینیم؛ بعد در کشور ما کسی نیست زیر جنازه فلان نویسندگان سرشناس را بگیرد.
وی ادامه داد: مشکلات فرهنگی زیاد است و اینجا فضای مناسبی برای گفتن این مشکلات نیست. امیدوارم شرایطی فراهم شود تا وضعیت نشر در کشور ما تغییر کند.
ادبیات را سیاه و سفید نبینیم
افشین شحنه‌تبار، مدیر انتشارات «شمع و مه» نیز که از سخنرانان این نشست بود، اظهار کرد: 15 سال پیش با هدف ترجمه آثار ایرانی به زبان‌های خارجی، انتشارات «شمع و مه» را در ایران و انگلستان تاسیس کردم و در تمام این سال‌ها تنها دغدغه‌ام، معرفی ادبیات ایران به جهانیان بوده است.
وی افزود: فکر می‌کنم در سال گذشته بیش از 500 عنوان کتاب ادبی در ایران ترجمه شده، اما کسی می‌داند تعداد کتاب‌هایی که از فارسی به زبان‌های دیگر ترجمه شده، چقدر است؟ خیلی از دوستان ما به اشتباه تصور می‌کنند که ادبیات داستانی ما برای خارجی‌ها جذابیت ندارد، اما اینطور نیست. ما در 100 سال گذشته هیچ تلاشی برای ترجمه آثار ارزشمند ادبی به سایر زبان‌ها نکردیم و فقط توی سر ادبیات داخلی زدیم و همه‌جا فریاد زدیم که این ادبیات به‌درد نمی‌خورد.
مدیر انتشارات «شمع و مه» با اشاره به وضعیت نشر در کشورهای اروپایی گفت: باور کنید وضعیت نشر در اروپا هم به همین شکل است. در اروپا هم نویسنده به دنبال ناشر و ناشر به دنبال وام از بانک است تا بتواند به کار خود ادامه دهد. ما همه چیز را سیاه و سفید می‌بینیم و همین تفکر است که اعتماد به نفس را از ما گرفته است.
شحنه‌تبار عنوان کرد: هوشنگ مرادی کرمانی، بزرگ‌ترین نویسنده ما در خارج از مرزهاست و جوایز متعددی را در سطح جهانی کسب کرده، اما ما برای معرفی بیشتر او به مردم سایر کشورها چکار کرده‌ایم؟ به‌نظرم باید همه به این نتیجه برسیم که جای ادبیات داستانی ایران در قفسه‌های فروشگاه‌های جهانی کتاب خالی است، چراکه تا به چنین تفکری نرسیم اتفاقی رخ نمی‌دهد.