نجف دریابندری در سال ۱۳۰۸ در شهر آبادان متولد شد. او دورهي ابتدایی را در مدرسه ۱۷ دی گذرانده و وارد دبیرستان رازی آبادان شد. او در سال سوم دبیرستان تحصیل را رها کرده و به دنبال کار رفته است. در زندان به مسائل فلسفی علاقهمند شد و در مدت حبس، کتاب تاریخ فلسفهي غرب اثر برتراند راسل را ترجمه کرد که بعدها توسط انتشارات سخن به چاپ رسید. وی پس از تحمل چهار سال حبس، در سال ۱۳۳۷ از زندان آزاد شد و به کارهای مختلفی روی آورد. در نهایت به عنوان سردبیر در انتشارات فرانکلین مشغول به کار شد. در آنجا به ترجمه آثار ادبی رماننویسان و نمایشنامهنویسان معروف آمریکایی پرداخت و کتابهایی همچون پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی و هاکلبری فین اثر مارک توین را ترجمه کرد.
دریابندری مدت ۱۷ سال با مؤسسهي فرانکلین همکاری کرد و در حدود سال ۱۳۵۴ همکاری خود را با این مؤسسه قطع کرد. پس از آن برای ترجمه متون فیلمهای خارجی با سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران قرارداد بست. پس از انقلاب ۱۳۵۷ از این کار نیز کناره گرفت و به طور جدی به ترجمه و تألیف پرداخت. از جمله آثار وی میتوان به ترجمه کتابهای یک گل سرخ برای امیلی و گور به گور نوشته ویلیام فاکنر، رگتایم و بیلی باتگیت اثر دکتروف، معنی هنر از هربرت رید و پیامبر و دیوانه نوشته جبران خلیل جبران اشاره کرد. وی همچنین کتاب مستطاب آشپزی را به رشته تحریر درآورد که کتابی درمورد آشپزی توسط فردی که مترجم سرشناس آثار کلاسیک و فلسفه غرب شناخته میشد برای طرفداران وی بسیار عجیب مینمود. از وی همچنین نقدهای مختلفی در مجلات و نشریات به چاپ رسیدهاست.
آقای دریابندری به مناسبت ترجمه آثار ادبی آمریکایی موفق به دریافت جایزه تورنتون وایلدر از دانشگاه کلمبیا گردیده است.
از جمله آثار وی میتوان به ترجمه کتابهای یک گل سرخ برای امیلی و گور به گور نوشته ویلیام فاکنر، رگتایم و بیلی باتگیت اثر دکتروف، معنی هنر از آِیزیا برلین و پیامبر و دیوانه نوشته جبران خلیل جبران اشاره کرد.وی همچنین در سالهای اخیر کتاب مستطاب آشپزی را به رشته تحریر درآوردهاست. از وی همچنین نقدهای مختلفی در مجلات و نشریات به چاپ رسیده است. آقای دریابندری به مناسبت ترجمهي آثار ادبی آمریکایی موفق به دریافت جایزه تورنتون وایلدر از دانشگاه کلمبیا گردیده است. وی همچنین همسر مرحومه فهیمه راستکار، بازیگر و دوبلور باسابقه تلویزیون، سینما و تئاتر است. دریابندری در تألیف مقدمات ابتدای داستانهای ترجمه شدهاش نیز دستی توانمند در معرفی نویسنده به مخاطب دارد تا آنجا که با بینش و دانش خود، ادبیات داستانی را به دو دوره ی قبل از همینگوی و بعد از همینگوی تقسیم بندی مینماید. نجف دریابندری در ترجمهي ادبیات داستانی جزء پر کارترین مترجمان ایران زمین است که ترجمههای ایشان عبارتند از:
وداع با اسلحه، نوشتهي ارنست همینگوی، نشر نیلوفر ،۱۳۳۳
پیرمرد و دریا، نوشتهي ارنست همینگوی، انتشارات خوارزمی، تهران ۱۳۶۳
سرگذشت هکلبری فین، نوشتهي مارک توین، انتشارات خوارزمی، تهران ۱۳۶۶
برفهای کلیمانجارو، نوشتهي ارنست همینگوی
بیگانهای در دهکده، نوشتهي مارک توین
گور به گور، نوشتهي ویلیام فاکنر، نشر چشمه، تهران ۱۳۷۱
یک گل سرخ برای امیلی، نوشتهي ویلیام فاکنر، نشرنیلوفر، ۱۳۸۲
رگتایم، نوشتهي ای. ال. دکتروف بیلی
باتگیت، نوشتهي ای. ال. دکتروف، انتشارات طرح نو، تهران ۱۳۷۷.
انجمن صنفی مترجمان شهر تهران ضمن آرزوی سلامتی از خداوند منان برای ایشان طول عمر باعزت مسألت دارد.
مریم صاحب اختیاری، دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه
پايگاه اطلاعرساني انجمن صنفی مترجمان شهر تهران