انجمن صنفی مترجمان شهر تهران، در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۳۹۴، نشست تخصصی «تبیین جایگاه مالکیت فکری و اخلاق حرفه ای در ارتقای صنعت ترجمه» را با همکاری دانشگاه تهران در محل دانشکده ادبیات و زبان های خارجی برگزار کرد:
مالکیت فکری، مزایا و تنگناها
مالکیت فکری و اقتصاد ترجمه
اخلاق حرفه ای، بایستگی ها و شایستگی ها
نقش اخلاق حرفه ای و ضمانت اجرایی
نقش اخلاق حرفه ای در تدوین قوانین
اخلاق حرفه ای در دنیا
اصول اخلاق حرفه ای مترجمان در ایران
راهکارهای نهادینه سازی اخلاق حرفهای در صنعت ترجمه
محورهای اصلی صحبت های دکتر سید علی کاظمی، رئیس اداره کل مترجمان قوه قضائیه و محمدرضا اربابی، رئیس انجمن صنفی مترجمان شهر تهران در این نشست بود.
در ابتدای این نشست، که با استقبال خوب دانشجویان و فعالان عرصه ترجمه برگزار شد، اربابی به تبیین جایگاه مالکیت فکری، بررسی کنوانسیون برن و تأثیر مالکیت فکری بر جامعه ترجمه پرداخت. وی همچنین به ارائه «لایحه مالکیت فکری» از سوی دولت به مجلس در اسفندماه ۱۳۹۳ و عودت آن از سوی مجلس به دولت به منظور بررسی های دقیقتر اشاره کرد. بنا به اعلام اربابی، این لایحه در حال حاضر در اختیار وزارت علوم قرار گرفته تا مراحل نهایی تدقیق آن صورت پذیرد.
اربابی رعایت مالکیت فکری در کشور را امری ضروری دانست که می تواند به بهبود و ساماندهی وضعیت نشر و ترجمه توامان کمک نماید. با این حال صرف پیوستن به کنوانسیون برن و الگو برداری آن نمی تواند راهگشا باشد.
ایشان در ادامه اخلاق حرفه ای و ضمانت اجرایی آن در جامعه را بررسی کرده و از تدوین منشور اخلاق حرفه ای مترجمان رسمی و غیر رسمی کشور سخن گفت.
در ادامه دکتر کاظمی، پس از ارائه تعریف دقیق و جامعی از حقوق و تکالیف اخلاقی و حقوقی، نقش و تأثیر اعمال اخلاق حرفه ای بر ترجمه، خاصه ترجمه رسمی، را بررسی کرده و اصول اخلاق حرفه ای مترجمان را تشریح فرمودند. ایشان رعایت مالکیت فکری مترجمان رسمی را نیز ازجمله موضوعات مهمی دانستند که عدم توجه به آن موجب نادیده گرفتن حقوق مترجمان رسمی می گردد.
دکتر کاظمی با ذکر مثالهایی از تخلفات صورت گرفته توسط برخی مترجمان رسمی و افراد سودجو، رعایت موضوع اخلاق حرفه ای را امری مهم برای ارتقای جایگاه و وضعیت معیشت مترجمان دانست. به اعتقاد وی، ایشان قانون را ضامن اجرایی اخلاق حرفه ای دانست و تشکیل کمیته منشور اخلاق را در برخی حوزه های دیگر، تجربه ای موفق از ایجاد ضمانت اجرایی اخلاق حرفه ای معرفی کرد.
درراستای این مباحث، تعیین نرخنامه ترجمه غیررسمی، ساماندهی بازار آشفته ترجمه غیررسمی و تدوین منشور اخلاق حرفه ای مترجمان در دستور کار تعاملات و همکاری های اداره کل مترجمان قوه قضائیه و انجمن صنفی مترجمان شهر تهران در آینده نزدیک قرار گرفت.
امید است با برگزاری نشست هایی از این دست، آسیب شناسی جامعه ترجمه چه در حوزه ترجمه رسمی و چه غیررسمی بدرستی و بدست کارشناسان امر صورت پذیرد و در آینده نه چندان دور، شاهد بهبود وضعیت ترجمه و جایگاه و شأن شایسته مترجم در ایران باشیم.
تا کنون انجمن صنفی مترجمان، علیرغم آنکه زمان کوتاهی از تأسیس آن می گذرد، گام های مهمی در این راستا برداشته و با سازمان ها و وزارت خانه های مربوطه تعاملات بسیار خوبی داشته است. اما این راهی نیست که بتوان به تنهایی پیمود و مستلزم همراهی و همیاری بیشتر مسئولین مربوطه و تک تک اعضای جامعه ترجمه است.