یحیی مهدوی (۱۲۸۷ در تهران - ۲۴ تیر ۱۳۷۹ در تهران) استاد فلسفه دانشگاه تهران و از اولین مترجمان آثار فلسفی به زبان فارسی بود. کتر یحیی مهدوی پسر حاج امین الضرب سال ۱۲۸۷ هجری شمسی در تهران و در خانواده ای متدین به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در خانه، با معلمان متعدد گذراند و از آنان خواندن و نوشتن و قرائت قرآن کریم و بعضی از متون فارسی و سایر دروس ابتدایی و متوسطه را آموخت. در حقیقت چهار سال را در دو سال گذراند.
از استادان وی می‌توان بدیع الزمان فروزان فر، میرزا عبدالعظیم خان قریب، گل گلاب، مسعود کیهان و میرزا کاظم خان شیمی را نام برد. پس از اخذ دیپلم دارالفنون، تحصیلات خود را در رشته ادبیات و فلسفه در «دارالمعلمین عالی» ادامه داد و بعد از گرفتن لیسانس در سال ۱۳۱۰ برای ادامه تحصیلات عازم فرانسه شد.
وی در فرانسه نیز از استادان بزرگی چون آندره لالاند، بوگل پی.فاکونت، آبل ری و هنوی والن بهره ها گرفت. مهدوی برای اخذ دکترا، دو رساله تألیف کرد: (شناسایی در نزد فلاسفه نخستین اسلام) و (فهرست مصنفات ابن سینا).
وی در سال ۱۳۲۰ رسماً به عنوان دانشیار فلسفه شروع به کار کرد و تا سال ۱۳۵۲ که به افتخار بازنشستگی نائل آمد، به طور جدی به تدریس و خدمات دانشگاهی کمر همت بست. دکتر مهدوی از بدو تأسیس دوره دکترای فلسفه که به همت خود ایشان بنیان نهاده شد، به تدریس در آن رشته پرداخت. از شاگردان دوره دکترای فلسفه می‌توان از آقایان دکتر احمد احمدی، دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر نصرالله پورجوادی، دکتر محسن جهانگیری، دکتر غلامعلی حدادعادل، دکتر علی مراد داوودی، دکتر رضا داوری، دکتر جلال الدین مجتبوی، دکتر میرعبدالحسین نقیب زاده و خانم‌ها فاطمه مظاهرتهرانی و مهتاب مستعان نام برد. بعد از ابلاغ حکم بازنشستگی به دکتر مهدوی، گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، استاد ممتازی ایشان را از دانشگاه تقاضا کرد که با تصویب آن سال‌ها به عنوان استاد ممتاز به تدریس در دوره دکترا ادامه داد.
برخی از آثار استاد مهدوی که به صورت کتاب انتشار یافته عبارتند از؛ «تألیف جامعه شناسی یا علم الاجتماع»، ترجمه «شناخت روش علوم یا فلسفه علمی» تألیف فیلیس شاله، مصنفات افضل الدین محمد مرقی کاشانی به تصحیح و اهتمام مجتبی مینوی و یحیی مهدوی، فهرست نسخه‌های مصنفات ابن سینا، تصحیح ترجمه قصه‌های قرآن از روی نسخه موقوفه بر «تربت شیخ جام» مبتنی بر تفسیر ابوبکر عتیق نیشابوری به سعی و اهتمام یحیی مهدوی و مهدی بیانی در دو جلد، قصص قرآن مجید، برگرفته از تفسیر ابوبکر عتیق نیشابوری مشهور به سورآبادی، ترجمه فلسفه عمومی یا مابعدالطبیعه تألیف پل فولکیه، ترجمه «بحث در مابعدالطبیعه» نوشته ژان وال، هفتاد مقاله، گردآوری شده با همکاری ایرج افشار، «نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفه های هست بودن» نوشته روژ ورنو، ژان وال و دیگران، منادولوژی از لایبنیتس (مقدمه و شرح از بوتو و دیگران)، شکاکان یونان، ترجمه و تلخیص فلسفه قرون وسطی و دوره تجدد، تألیف امیل برهیه. دکتر یحیی مهدوی در ۲۴ تیر ماه ۱۳۷۹ بدرود حیات گفت.
آثار:
• جامعه‌شناسی یا علم‌الاجتماع
• شناخت روش علوم یا فلسفه‌ي علمی (ترجمه)
• فهرست نسخه‌های مصنفات ابن سینا
• قصص قرآن مجید، برگرفته از تفسیر ابوبکر عتیق نیشابوری مشهور به سورآبادی
• فلسفه‌ي عمومی یا مابعدالطبیعه (ترجمه)، پل فولکیه، یحیی مهدوی (مترجم)، ناشر: دانشگاه تهران
• هستی‌شناسی، پل فولکیه، یحیی مهدوی (مترجم)، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۸
• نگاهی به پدیدارشناسی و فلسفه‌های هست‌بودن، منتخب نوشته‌های روژه ورنو و ژان وال، یحیی مهدوی (مترجم)، ناشر: خوارزمی
• بحث در مابعدالطبیعه، ژان وال، ترجمه یحیی مهدوی و همکاران، ناشر: خوارزمی
• منادولوژی، لایبنیتز، یحیی مهدوی (مترجم)، ناشر: خوارزمی
• مصنفات افضل‌الدین محمد مرقی کاشانی (تصحیح، با مشارکت مجتبی مینوی)
• شکاکان یونان، یحیی مهدوی، ۱۳۷۶، انتشارات خوارزمی
انجمن صنفی مترجمان شهر تهران از خداوند منان برای روح ایشان آرامش مسألت می‌دارد.
مریم صاحب اختیاری، دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه
پايگاه اطلاع‌رساني انجمن صنفی مترجمان شهر تهران