روز پنجشنبه، بیست‌وهشتم تیرماه هزاروسیصدونودوهفت، به همت انجمن صنفی مترجمان تهران نشستی دیگر از مجموعه نشست‌های تجربه‌گویه‌های ترجمه در محضر اصغر نوری و با موضوع صدای نویسنده در ترجمه برگزار شد.
اصغر نوری متولد سال ۱۳۵۵ در شهر تبریز است. او مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فرانسه و کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر دارد. ,d افزون بر مترجم، نمایشنامهنویس و کارگردان تئاتر نیز هست و در حوزه‌ی ادبیات داستانی و نمایشی کتاب‌هایی را ترجمه کرده است.
اصغر نوری در ابتدای سخنانش گفت که در این نشست، منظورش از ترجمه، ترجمۀ ادبی‌ست، یعنی ترجمۀ شعر، داستان، نمایشنامه و مانند اینها و خاطر نشان کرد که ترجمۀ ادبیِ متون نظری در این مبحث نمی‌گنجد. او افزود: در ترجمۀ ادبی حداقل چیزی که ترجمه می‌شود معناست اما در ترجمۀ ادبی باید احساس را هم در نظر بگیریم. ترجمه وقتی شروع می‌شود که ما حس‌وحال متن را درک کنیم و سپس آن حس‌وحال را منتقل کنیم. اولین منزل ترجمۀ ادبی، ترجمۀ معناست و پس از آن تازه ترجمۀ ادبی آغاز می‌شود.
وی در ادامه گفت: در ترجمه ما تلاش می‌کنیم ناممکنی را ممکن کنیم. این مسئله شبیه حد در ریاضیات است. حد، یعنی رفتن و رفتن و هرگز نرسیدن. در ترجمه ما مدام تلاش می‌کنیم، آن‌چه بازتولید می‌کنیم شبیه به اثر اصلی باشد و طبیعی‌ست که بنا‌به دلایل انسانی و اختلاف بین دو زبان هرگز کاملاً موفق نمی‌شویم.
اصغر نوری در ادامه گفت: در این راه بی‌نهایت، منزل اول معناست و منزل غایی، سبک نویسنده است. سبک نویسنده همان چیزی‌ست که من نام آن را صدای نویسنده می‌گذارم. برای درک این موضوع، باید از نویسنده‌های مختلف فارسی زیاد بخوانید. در این صورت، نام نویسنده‌ای مثل آل‌احمد یا گلشیری که به میان می‌آید طعمی از نویسنده در برخود با او زبان در شما بیدار خواهد شد.
وی در ادامه به پیش‌نیازهای ترجمۀ ادبی اشاره کرد و مطالعۀ طولانیِ زبان مادری و مطالعۀ نسبی زبان خارجی رااز آن جمله برشمرد و تصریح کرد دلیل این‌که ما می‌توانیم از یک زبان خارجی به فارسی ترجمه کنیم این است که ما آن زبان را به‌اندازۀ زبان فارسی بلد نیستیم.
اصغر نوری در ادامه در توصیف کلی یک رمان ا اثر ادبی گفت: اگر این‌گونه در نظر بگیریم که در رمان و اثر ادبی، تصاویر و کلمات کنار هم چیده می‌شوند تا یک دنیا بسازند، در این دنیا خبر نویسنده هست، اما الزاماً معنایی نیست. او در ادامه افزود که مترجم از خود سبک ندارد، اما باید با سبک‌های مختلف آشنا باشد تا به سبک اثر نزدیک شود و آن را در زبانی دیگر بازآفرینی کند. در شناسایی اختلافات زبانی باید تفاوت بین ساختارهای زبانی و سبک نویسنده را بشناسیم، انتخاب نویسنده را بشناسیم.
پس از آن‌که اصغر نوری مطالب خود را راجع به صدای نویسنده مطرح کرد، حاضران در این نشست پرسش‌ها و نظرات خود را مطرح کردند و از تجربه‌های این مترجم و نمایشنامهنویس بیشتر بهره‌مند شدند.
او برای آنان که علاقه‌مند به ترجمۀ ادبی توصیه‌هایی داشت و در بیان تجربه‌اش از ترجمۀ رمان گفت: پس از تمام شدن ترجمۀ رمان، فوراً آن را به ناشر نمی‌سپارم و مدتی از ترجمه‌ام فاصله می‌گیرم و به دوستی که کتابخوان است نشان می‌دهم تا از روی ترجمه بخواند و خودم هم دوباره آن را می‌خوانم. توصیۀ اساسی دیگرم این است که فارسی زیاد بخوانید و از زبان خارجی هم که ترجمه می‌کنید، زیاد بخوانید. توصیۀ دیگر این است که کتاب زیاد بخوانید تا کتابی را برای ترجمه انتخاب کنید. برای این‌که کارتان خوب باشد، کتابی را انتخاب کنید که از خواندن آن لذت می‌برید. از طرفی، رسالت فرهنگی ما این است که بدانیم چه کتابی امروز به درد جامعۀ امروز ایران می‌خورد.
اصغر نوری مدیر دپارتمان زبان فرانسه انجمن صنفی مترجمان است و از ماه آینده هم نخستین دوره آموزشی ترجمه فن به زبان فرانسه را برگزار خواهد كرد.
 |
گالری تصاویر |
فاطمه مدیحی
پايگاه اطلاع‌رساني انجمن صنفی مترجمان