انجمن صنفی مترجمان استان تهران

آشوری، فیلسوفِ زبان شناسِ ترجمه

رویدادها

داریوش آشوری،  نویسنده و مترجم معاصر در  ۱۱ مرداد ۱۳۱۷  در تهران متولد شده است. وی در حوزه های علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، سخن‌سنجی، فلسفه و زبان‌شناسی فعالیت دارد. وی در دبیرستان های البرز و دارالفنون تحصیل کرد، پس از فارغ التحصیلی از دارالفنون در سال ۱۳۳۷ تحصیلات خود را دانشکده  حقوق و علومِ سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران و در رشته اقتصاد ادامه داد، در سال ۱۳۴۲ پس از اخذ مدرک لیسانس در دوره دکتری اقتصاد در همان دانشکده پذیرفته شد ولی آن را نیمه‌کاره رها کرد. کار تألیف کتاب، ترجمه، و نوشتن مقالات را از همین دوران شروع کرد. نخستین کتاب او، به نام فرهنگ سیاسی، در روزگار دانشجویی از او منتشر شد که هنوز هم، با نام دانشنامه  سیاسی، در ایران در زمینه علوم سیاسی کتاب مرجع است و تاکنون بیش از سی چاپ از آن منتشر شده‌است. در همان دوران آشوری در مؤسسه انتشارات فرانکلین به عنوانِ ویراستار در دائرةالمعارف فارسی و سپس در بخش انتشارات به کار مشغول بوده‌است.

آشوری یکی از بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران و عضو انتخاب شدهٔ نخستین هیئت دبیران آن بوده‌است (۱۳۴۸).

در دانشکده  حقوق و علوم سیاسی، دانشکده  علوم اجتماعی، دانشکده  هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در مؤسسه  شرق‌شناسی دانشگاه آکسفورد در بریتانیا، و دانشگاه زبان‌های خارجی توکیو تدریس کرده، و عضوِ هیئت مؤلفان لغت‌نامه  فارسی در مؤسسه  لغت‌نامه  دهخدا (وابسته به دانشگاه تهران)، عضو هیئت ویراستاران دانشنامه  ایرانیکا (دانشگاه کلمبیا در نیویورک) و از نویسندگان آن بوده‌است. همچنین سردبیری چند مجله  ادبی و نیز نامه  علوم اجتماعی را، در مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی (وابسته به دانشگاه تهران)، به عهده داشته‌است.

آشوری در زمینه علوم اجتماعی و فلسفه مدرن به توسعه زبان فارسی از نظر دامنه واژگان و بهبود سبک نگارش یاری فراوان کرده‌است. وی در آثار خود واژگان نوترکیبی چون گفتمان، همه‌پرسی، آرمان‌شهر، رهیافت، هرزه‌نگاری، درس‌گفتار و مانند آن را به‌کار برد که معادلی برای آن در زبان فارسی وجود نداشت. فرهنگ علوم انسانی او شامل صدها ترکیب و واژه اشتقاقی تازه برای گسترش زبانِ فارسی در زمینه علوم انسانی و فلسفه‌است. از میان آثار او می‌توان به بازاندیشی زبان فارسی، شعر و اندیشه، تعریفها و مفهوم فرهنگ اشاره کرد. وی عرفان و رندی در شعر حافظ را نوشته که تفسیری هرمنوتیکی از بنیادهای اندیشگی دیوان حافظ بر پایه پژوهش متن‌شناسانه تاریخی است.

در حوزه ترجمه آثار زیر از آشوری منتشر شده است:

انجمن صنفی مترجمان شهر تهران، بدینوسیله زادروز این استاد ادب پارسی را تبریک و تهنیت گفته توفیقات روزافزون و عمر با عزت ایشان را از خداوند مسألت می دارد.