انجمن صنفی مترجمان استان تهران

سعید آذین، مترجم ادبیات اسپانیایی درگذشت

رویدادها

سعید آذین متولد بهمن‌ماه ۱۳۳۲؛ مترجم زبان اسپانیایی بود که با انجام ترجمه‌های تخصصی، شاعران زیادی مانند خوان رامون خیمنس، فدریکو گارسیا لورکا، لینا سرون و…را به ایران معرفی کرده است.

آذین معتقد بود اشتباه بزرگ در کشور ما این است که همه فقط از زبان انگلیسی صحبت می‌کنند. ترجمه شعر که تخصص من است حتماً باید از زبان اصلی باشد. اگر مترجم زبان اصلی را انتخاب نکند، مشکلات زیادی ایجاد می‌شود. پس ترجمه باید از زبان اصل و مادر به زبان فرع باشد.

این مترجم ادبیات اسپانیایی مهم ترین مساله‌ای را که هر مترجم باید بدان آشنایی داشته باشد، قانع بودن به زبان انتخابی­‌اش می دانست وی معتقد بود مترجم نباید بخواهد بدون تخصص پا فراتر از آن زبان برود. دوم این که مترجمان باید فرهنگ زبان انتخابی‌شان را بشناسند، زیرا در غیر این صورت ترجمه‌هایشان اصلاً به کار نمی‌آید. اگر مترجمی با فرهنگ کشوری آشنایی نداشته باشد، نمی‌تواند بفهمد وقتی شاعری در خیابان راه می‌رود، ماه را چگونه می‌بیند و رودخانه را چگونه می‌فهمد. ندانستن فرهنگ‌ ندانستن ترجمه است. به گفته آذین مترجم حتماً می بایست در کشور مورد نظر زندگی کرده باشد تا بتواند فرهنگ آن را درک کند.

نظر آذین درباره مقوله ویراستاری و ترجمه چنین بود:

«کار مرا باید به دست کسی برسد که زبان اصلی را می‌داند. در غیر این صورت ویراستار هنگام انجام کارش از کجا بداند من درست ترجمه کرده‌ام که پس از آن بخواهد ترجمه فارسی‌ مرا ویرایش کند. قرار نیست که ویراستاران آثار ترجمه شده تنها به اصلاح نقطه، ویرگول و…بپردازند. درحقیقت ویراستار باید زبان را ویراستاری کند و نه فارسی را. هر ناشری باید یک ویراستار زبان‌شناس برای رشته‌های مختلف زبانی داشته باشد. پس می‌توان نتیجه گرفت که فارغ‌التحصیلان مترجمی رشته‌های زبان خارجی در ۲ حرفه می‌توانند مشغول شوند؛ یکی مترجمی و دیگری ویراستاری. حتی به نظر من ویراستار بودن باارزش‌تر از مترجم بودن است. روش ویرایش تطبیقی دقیق،  شیوه درست کار ویراستاری است.

آذین که به طور تخصصی به ترجمه شعر می پرداخت، ترجمه شعر را کار بسیار مشکلی می دانست. وی در مصاحبه ای بیان کرده بود، در گذشته همواره از چیزی به نام ترجمه شعر صحبت می‌شد و من این را تغییر دادم به شعرِ ترجمه. شعرِ ترجمه یعنی شعری که ترجمه می‌شود و بعد دوباره به صورت شعر در می‌آید. بر این اساس قریحه شاعری اهمیت زیادی دارد.

سینا آذین، فرزند این مترجم برجسته اعلام کرده پدرش روز گذشته در حین خواب ظاهرا دچار ایست قلبی شده و از دنیا رفته است.به گفته وی امروز مراسم تدفین آذین برگزار شده و روز یکشنبه نیز مراسم بزرگداشت برگزار خواهد شد.البته زمان و مکان مراسم هنوز به طور دقیق مشخص نشده نیست.

این مترجم برجسته علاوه بر سابقه‌ی همکاری با نشریه‌های گوهران، نافه، آزما، به‌عنوانِ دبیرِ بخشِ ترجمه؛ کارشناس و مجریِ برنامه‌ی رادیوییِ «جهانِ ترجمه»، شبکه‌ی فرهنگِ رادیو؛ ترجمه‌ آثاری از لورکا، خوآن رامون خیمنس، اکتاویو پاز، پابلو نرودا؛ را نیز در کارنامه خود دارد.

انجمن صنفی مترجمان شهر تهران در همین مدت کمی که از تأسیس آن می گذرد نهایت تلاش خود را کرده تا توجه جامعه را از محوریت ترجمه انگلیسی به سایر زبان‌ها نیز معطوف دارد و در این راستا فعالیت‌های مؤثری نیز صوت گرفته است که برخی نتایج آن بزودی اعلام خواهد شد.

این انجمن ضمن تسلیت درگذشت این مترجم فرهیخته، شادی روح ایشان و تسلی خاطر خانواده محترم آن عزیز را از خداوند منان خواستار است.