امیرحسین آریانپور جامعه‌شناس، پژوهشگر و نویسنده و مترجم توانمند کشورمان، هشتم اسفند ۱۳۰۳ در خانواده‌ای اهل علم و شجاعت، در تهران به دنیا آمد. او از نظریه‌پردازان بزرگ در زمینه علم جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی به شمار می‌آید و در گسترش آن بیشترین تلاش‌ها و خدمات را در حوزه‌ي پژوهش و تحقیق به عمل آورد. همچنین از بزرگان علم و فلسفه و هنر کشورمان به شمار می‌رفت و هنوز هم در جايگاه چهره‌اي دانشگاهی و روشنفکر در ایران از محبوبیت بسزایی برخوردار است. وي که در کنار ویژگی‌های علمی خود، انسانی آرمان‌خواه و دارای افکار انسان‌دوستانه و مترقیانه بود، هیچگاه دست از حقیقت‌پژوهی برنداشت و به دنبال کشف حقیقت تاریخ بشری بود و به همین جهت در سه زمینه، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و حقیقت‌شناسی گام‌های ارزنده‌ای برداشته و خلاقیت علمی را با درونمایه جنبه‌های اخلاقی دانش و پژوهش به عنوان وجه مشخصه تلاش‌هایی همراه داشت. مناعت طبع و قناعت‌وارگی و دوری از ثروت اندوزی، مقید بودن به راستگویی و درستکاری همراه با شجاعت و صداقت در گفتار و کردار، وجه غالب شخصیت آریانپور بود. کار عظیم او تدوین فرهنگ تفصیلی علوم اجتماعی (در حوزه فرهنگ فلسفه و جامعه شناسی) به چهار زبان فارسی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی است که در مدت زمانی بیش از چهل سال به طول انجامیده و بی‌شک، یکی از مهم‌ترین آثار فرهنگ تفصیلی علوم در زبان پارسی و یکی از گرانبهاترین و بزرگترین آثار امیرحسین آریانپور است که حاوی سیصدهزار فیش بوده و تاکنون انتشار نیافته‌است. امیرحسین آریانپور در روز دوشنبه ۸ مرداد ۱۳۸۰ در تهران درگذشت. پیکر وی در بهشت زهرای تهران ور در آرامگاه خانوادگی آریانپور به خاک سپرده شد.
بخشي از آثار او عبارتند از:
علم اخلاق (تهران، ۱۹۴۳)
آموزشگاه‌های فردا (تهران، ۱۹۴۹)
تاریخ تمدن ویل دورانت (تهران، ۱۹۵۹) (جلد سوم)
دشمن مردم (تهران، ۱۹۵۹)
سیر فلسفه در ایران (تهران و ۱۹۶۸)
کتاب‌ها:
آیین پژوهش
ایبسن آشوب گرای
بزرگ مردان تاریخ
تاریخ تمدن ویل دورانت (جلد سوم، ترجمه)
جامعه‌شناسی هنر
دو منطق: ایستا و پویا
در آستانه رستاخیز (رسال‌های در باب دینامیسم تاریخ)
روانشناسی از دیدگاه واقع گرایی(۷ مقاله در مجله روانشناسی دانشگاه تهران
زمینه جامعه شناسی
سیر فلسفه در ایران (ترجمه)
فرویدیسم: با اشاراتی به ادبیات و عرفان
انجمن صنفی مترجمان شهر تهران از خداوند منان برای روح ایشان آرامش مسألت می‌دارد.
مریم صاحب اختیاری، دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه
پايگاه اطلاع‌رساني انجمن صنفی مترجمان شهر تهران