در ادامه گفتگوی این مترجم برجسته زبان فرانسه با خبرگزاری ایبنا را می خوانیم:
مهشید نونهالی، مترجم کتاب «نامه سرگشاده به اسکندر کبیر» که در سی و سومین جایزه کتاب سال به عنوان برگزیده انتخاب شد، گفت: اگر نویسنده‌ای می‌خواهد کتابش به شکل تحلیلی ارائه شود یا به صورت یک متن ادبی باشد، منِ مترجم، حق ندارم آن را زشت یا زیباتر کنم. ضمن اینکه قبول ندارم کتابی را ترجمه کنم که متن نهایی از متن مولف بهتر باشد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «نامه سرگشاده به اسكندر كبیر»، تألیف پی‌یر بریان با ترجمه مهشید نونهالی در سی و سومین جایزه کتاب سال در حوزه تاریخ و جغرافیا در بخش ترجمه به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد. این کتاب از سوی بنگاه ترجمه و نشر كتاب پارسه منتشر شده است.
مهشید نونهالی، مترجم کتاب «نامه سرگشاده به اسکندر کبیر» به خبرنگار ایبنا گفت: همان‌طور که می‌دانید بنده تاکنون در بخش تاریخ کتابی ترجمه نکرده‌ام، ترجمه این کتاب را به من پیشنهاد کردند. با اینکه به این نکته اشاره کردم که سابقه‌ای در برگردان آثار تاریخی ندارم، کتاب را برای ترجمه پذیرفتم و متن اصلی آن را مطالعه کردم. متن آن برایم بسیار جذاب بود ضمن اینکه مولف آن پی‌یر بریان، مورخ فرانسوی، ایران‌شناس و شناخته‌شده‌ترین متخصص در حوزه امپراتوری هخامنشی بیش از ۲۰ سال استاد تاریخ باستان در دانشگاه تولوز و مورخ معتبر و شناخته‌شده‌ای است . وی کتاب «نامه سرگشاده به اسکندر کبیر» را نیز در سال ۲۰۰۶ تالیف کرد.
این مترجم اظهار کرد: کتابی که پیر بریان در قالب نامه‌نگاری تالیف کرده، حاوی مطالب بسیار سودمندی بود و مولف در این اثر تلاش کرده سخنانش را به شکل پرسش ارایه کند. با توجه به کششی که در مطالعه کتاب پیدا کردم تصمیم گرفتم آن‌را ترجمه کنم.
نونهالی درباره نوع ویژگی ترجمه کتاب «نامه سرگشاده به اسکندر کبیر» عنوان کرد: من تلاش کردم با توجه به سابقه‌ای که در ترجمه آثار در حوزه ادبیات داشتم، آنچه را در کتاب آمده ارایه کنم. همواره دیدگاهم بر این است که اگر متن کتاب تحلیلی است آن ویژگی و سبک را در ترجمه منتقل کنم.
وی همچنین بیان کرد: من اعتقاد دارم اگر نویسنده‌ای می‌خواهد کتابش به شکل تحلیلی ارائه شود یا به صورت یک متن ادبی باشد، منِ مترجم، حق ندارم آن را زشت یا زیباتر کنم. ضمن اینکه قبول ندارم کتابی را ترجمه کنم که از متن مولف بهتر باشد. به نظرم مترجم وظیفه‌اش این است که شکل اثر را در برگردان آن ارائه دهد، زیرا بر مبنای شکل ترجمه و انتقال صحیح آن، ناقدان می‌توانند کار مولف را تجزیه و تحلیل کنند.
این مترجم افزود: بنده در کار ترجمه در عین وفاداری به مولف، تلاش می‌کنم که متن ترجمه شده فارسی سلیس و رسا باشد.
نونهالی درباره برخورد با اصطلاحات تاریخی در اثر پیر بریان گفت: باید بگویم در این کتاب با توجه به تجربه‌ای که در ترجمه مجموعه «فرهنگ آثار» و «هنر معاصر تاريخ و جغرافيا» داشتم سراغ ترجمه آن رفتم اما با اصطلاحات تاریخی مشکلی مواجه نشدم.
وی درباره برگزیده شدن ترجمه کتاب «نامه سرگشاده به اسکندر کبیر» اظهار کرد: این انتخاب می‌تواند بر فروش بیشتر اثر تاثیر داشته باشد. البته در صورتی که این موضوع بازتاب خوبی پیدا کند، در آن صورت علاقه‌مندان بیشتری به مطالعه آن تمایل پیدا خواهند کرد.
این مترجم درباره جایزه کتاب سال گفت: من اعتقاد دارم هر جایزه‌ای نسبی است مثل هر زیبایی که نسبی است. به هر حال انتخاب شدن یک اثر به حال و هوای داورها نیز ربط دارد. ضمن اینکه به کیفیت کتاب‌هایی که برای دبیرخانه این جایزه نیز فرستاده می‌شود، بستگی دارد. برخی ناشران کتاب‌ها و آثار خوب را گزینش کرده و به این جایزه ارسال می‌کنند که به نظر من کار خوبی است، زیرا مولف یا مترجم نمی‌تواند کتاب خود را برای این جایزه بفرستد بلکه این ناشران هستند که باید از میان آثار سالانه خود کتاب‌هایی را با توجه به معیارهای مناسب برای این جایزه انتخاب کنند و بفرستند.
نونهالی ادامه داد: معتقدم جایزه کتاب سال یک فرمول ریاضی نیست که بتوان بر پایه آن نظر داد، این طور به نظر می‌رسد که داوران در حوزه ترجمه متن برگردان شده را با اصل آن مقابله می‌کنند زیرا ترجمه یک کتاب از معیارهای ویژه‌ای برخوردار است.
وی اظهار کرد: من در حال حاضر جلد سوم کتاب «زمان و حكايت: پيرنگ و حكايت تاريخی» را در دست ترجمه دارم که احتمالا این جلد سوم با دو جلد قبلی از سوی نشر نی در سال آینده منتشر خواهد شد.
این کتاب نه تاریخ است و نه وقایع‌نگاری. روایتی است در قالب پرسش‌هایی تامل‌برانگیز در آن روزگاری که تاریخ هخامنشیان زیر سم ستوران مقدونیان آرام‌آرام محو و نابود می‌شد؛ پرسش‌هایی برآمده از ذهنی خلاق درباره وقایع نبردهای ایسوس، گرانیکوس و گوگمل با نگاهی انتقادی به روایات برآمده از بزرگ‌ترین مورخان پایان عهد هخامنشی و تاریخ اسکندر گجستک، یعنی کونتوس کورتیوس روفوس، آریانوس، دیودوروس سیکولوس، هیرونوموس کاردیایی و پلوتارخوس. این کتاب پرسش‌هایی را آغاز ظهور تا فرجام اسکندر پیش روی مخاطب می‌گذارد.
پیر بریان در این اثر با زبانی ادبی و متفاوت از آنچه تا پیش از آن نوشته بود، روایتی جدید از تاریخ اسکندر را پیش روی خوانندگان علاقه‌مند به تاریخ قرار می‌دهد. از میان آثار این مورخ معاصر، دو اثر برجسته‌اش «تاریخ هخامنشی، از کوروش تا اسکندر» در سال (۱۹۹۶) و «داریوش در سایه اسکندر» سال (۲۰۰۳) سبکی نو از تامل بر تاریخ دنیای باستان ارائه کرده است، درحالی‌که کتاب «نامه سرگشاده به اسکندر کبیر» روایتی داستان‌گونه است از آنچه پیر بریان طی سی سال تلاش برای فهم تاریخ پایان عصر هخامنشی با آنها مواجه بود و برای بیشتر پرسش‌هایش نیز پاسخ‌های درخور نمی‌یافت.
کتاب «نامه سرگشاده به اسکندر کبیر» اثر پی‌یر بریان با ترجمه مهشید نونهالی و با ویراستاری اسماعیل سنگاری در ۲۰۸ صفحه، شمارگان یک‌هزار و ۱۰۰ نسخه و به قیمت ۱۶ هزار تومان در قالب مجموعه «هزاره‌های دنیای باستان» بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
انجمن صنفی مترجمان شهر تهران، این موفقیت را به سرکار خانم مهشید نونهالی تبریک گفته و برای ایشان پیروزی و بهروزی آرزو می نماید.