احمد میرعلایی در فرودین ۱۳۲۱ در اصفهان و در خانواده‌ای فرهنگی و تحصیلکرده چشم به جهان گشود. وی در سال ۱۳۵۰ ازدواج کرد و سه فرزند دختر داشت. تحصیلات خود را تا مقطع کارشناسی در رشته ادبیات انگلیسی در دانشگاه اصفهان ادامه داد و پس از آن با کسب رتبه اول و دریافت بورس تحصیلی به دانشگاه لیدز انگلستان رفت و مدرک فوق لیسانس در رشته ادبیات و زبان انگلیسی را از آن‌جا گرفت. آقای میرعلایی برای دریافت دکتری ادبیات انگلیسی وارد دانشگاه سوربن شد اما آن را نیمه تمام گذاشت و به ایران بازگشت. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۶، آقای میرعلایی به مدت دو سال به عنوان عضو سپاه دانش به سیستان و بلوچستان رفت. از سال ۱۳۴۸بصورت متناوب به تدریس ادبیات انگلیسی در دانشگاه های اصفهان، هنرهاي دراماتيك، صنعتي اصفهان، هنر، آزاد و کراچی پرداخت. او به مدت ۴ سال در مؤسسه انتشارات فرانكلين به ويراستاری آثار ادبی مشغول بود. از سال ۱۳۵۵ به مدت ۴ سال به سرپرستی خانه فرهنگ ایران در هند و پاکستان منصوب شد.
میرعلایی نخستین تجربه فعالیت‌های ادبی خود را از سن نوجوانی و در مدرسه شروع کرد. همراه با دوستانش در مدرسه حلقه‌ای ادبی تشکیل داده بودند و اولین تجربه‌های خود را با نوشتن در قالب روزنامه دیواری دبیرستان انجام دادند. اولین ترجمه‌اش در دوران دانشکده منتشر شد و به مرور به یکی از نام‌آورترین مترجمان آثار ادبی بزرگان ادبیات جهان در ایران تبدیل شد. بسیاری از مشهورترین نویسندگان دنیا از جمله میلان کوندرا، بورخس، اوکتاویوپاز، مارکز و نایپول برای نخستین بار توسط ترجمه‌های او به مخاطب ایرانی معرفی شد. در زمان قتلش علاوه بر ده‌ها مقاله در نشریات ادبی، ۲۲ کتاب منتشر شده داشت. میرعلایی پس از انقلاب و بازگشت از هند و پاکستان، به زادگاه خود اصفهان رفت و در آن‌جا کتابفروشی و مرکز نشر آفتاب را در سال ۱۳۶۸ تأسیس کرد که بعدها به زنده رود تغییر نام یافت که علاوه بر فروش، به شکل محدود، کتاب نیز منتشر می کرد. کتابفروشی زنده رود از معدود مراکز رفت و آمد و گپ و گفت روشنفکران و دگراندیشان در اصفهان بود. همچنین فصلنامه زنده رود که یک فصلنامه تخصصی در حوزه نشر و ترجمه بود را نیز منتشر می کرد.
ترجمه‌های منتشرشده احمد میرعلایی عبارت‌اند از:
شیاطین (نمایشنامه / جان وایتینگ)، ویرانه‌های مدور (خورخه لوییس بورخس)، سنگ آفتاب (شعر / اکتاویا پاز)، چیتی چیتی بنگ بنگ (کودکان / یان فلمینگ)، ای. ام. فارستر (نقد آثار / ای. تی. مور)، الف و داستان‌های دیگر (خورخه لوییس بورخس)، عرفان مولوی (با همکاری دکتر احمد محمدی / عبدالحکیم خلیفه)، اسب عالی (کودکان / جین مریل)، درباره ادبیات (اکتاویا پاز و دیگران)، هزارتوها (خورخه لوییس بورخس)، خدای عقرب (ویلیام گلدینگ)، ژان پل سارتر (با همکاری ابوالحسن نجفی / هانری پیر)، کنسول افتخاری (گراهام گرین)، طوق طلا (مجموعه داستان / ای. ام. فارستر)، کودکان آب و گل (نقد ادبی / اکتاویا پاز)، هند، تمدن مجروح (وی. اس نایپول)، کلاه کلمنتیس (میلان کوندرا)
انجمن صنفی مترجمان شهر تهران از خداوند منان برای روح ایشان آرامش مسألت می‌دارد.
مریم صاحب اختیاری، دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات ترجمه
پايگاه اطلاع‌رساني انجمن صنفی مترجمان شهر تهران